Brieven aan een edelman: Eenentwintigste brief

John Newton Brieven en bijbels dagboek

MY LORD!

Te midden van de haast en veranderingen van deze onrustige toestand bewegen wij ons snel naar een onveranderlijke wereld, en zullen spoedig even weinig verbonden zijn met de taferelen waar wij nu doorheen gaan, als met wat er vóór de zondvloed gebeurde. Alles wat groot en interessant lijkt in het huidige leven, los van de invloed ervan op ons innerlijk karakter en onze eeuwige bestemming, zal spoedig zo onwerkelijk zijn als de dromen in de nacht. Dit weten en belijden wij; maar hoewel wij ervan overtuigd zijn, wordt ons hart er zelden naar behoren door geraakt. En terwijl ik het gemakkelijk vind om in deze zedige stijl te schrijven, voel ik mijzelf geneigd om mij ernstig bezig te houden met onbenulligheden, en met de ernstigste zorgen, alsof ik het tegendeel geloofde. Met recht eigent de Heere Zichzelf, op een uitsluitende wijze, de volle kennis toe van de bedrieglijkheid, wanhopige slechtheid en verborgen diepten van het menselijk hart, dat in staat is om zelfs Zijn Eigen volk zo schandelijk onverenigbaar te maken met zichzelf, en met hun erkende principes.

Ik merk dat wanneer ik iets aangenaams verwacht (bijvoorbeeld een gesprek van een paar uur met u), mijn verbeelding het tafereel van tevoren schildert en voorbereidt. Veel van mijn gedachten van dit soort zijn slechts wakkere dromen; want, misschien gebeurt de gelegenheid waar ik zo naar uitzie nooit, maar wordt ze opgeslokt door een onvoorziene teleurstelling; of zo niet, verhindert iets van binnen of buiten het beantwoorden van het idee dat ik ervan had gevormd. Ook beperkt mijn fantasie zich niet tot de nauwe grenzen van de waarschijnlijkheid; het kan zich even gretig bezighouden met het najagen van hersenschimmen en onmogelijkheden, en mijn aandacht richten op het ideaal nastreven van dingen die waarschijnlijk nooit zullen gebeuren. In dit opzicht reist mijn verbeelding met vleugels, zodat als mijn medemensen de wildheid, de veelheid, de verscheidenheid van de spoken die in de loop van een winterdag door mijn hoofd gaan, zouden kennen, zij mij waarschijnlijk zouden beschouwen, zoals ik vaak bereid ben mijzelf te beschouwen, als een soberder en argeloze dwaas.

Maar als ik probeer deze levendige zwervende kracht in een juist spoor te zetten, en mij die taferelen voor te stellen die, hoewel zij nog niet aanwezig zijn, spoedig gerealiseerd zullen worden, en een omvang hebben die de meest uitgebreide oefening van mijn krachten niet kan bevatten. Als ik mijn gedachten zou fixeren op het uur van de dood, het einde van de wereld, de komst van de Rechter, of soortgelijke onderwerpen; dan is mijn verbeelding al snel getemd, koud en afgemat, beweegt het zich zeer langzaam en is spoedig vermoeid op de weg van de waarheid, terwijl het in de sprookjesachtige velden van onzekerheid en dwaasheid van berg naar berg kan springen. De heer Addison veronderstelt dat de verbeelding, omdat ze verschillend kan worden beïnvloed, in staat is ons ofwel onvoorstelbaar gelukkig ofwel ellendig te maken. Ik weet zeker dat zij in staat is om ons ellendig te maken, want ik geloof dat zij ons zelden veel plezier geeft, behalve wanneer het zich in een dwaas paradijs begeeft. Maar ik weet zeker dat, als mijn uiterlijke leven en gedrag volkomen vrij van schuld waren, de wanorde en bezoedeling van mijn verbeelding voldoende zijn om mij een hoofdzondaar te maken in de ogen van Hem voor Wie de gedachten en bedoelingen van het hart voortdurend open zijn, en Die te rein van ogen is dat Hij de ongerechtigheid zou kunnen aanschouwen.

Wat dit betreft kan ik alleen maar betreuren hoe algemeen, bijna wereldwijd, de opvoeding is, en als het ware ontworpen is om bij bij te dragen aan een verdorven natuur. Men prijst een ontwikkelde intelligentie wordt en men streeft het na als een zeer gewenst talent, hoewel het zelden meer betekent dan het bezit van een grote voorraad van andermans dromen en fabels, met een zekere snelheid in het samenstellen ervan, het uitbreiden ervan, en het overtreffen ervan door eigen uitvindingen. Dichters, schilders en zelfs historici worden ingezet om ons van jongs af aan te helpen een gewoonte te maken van schaduwen en kleuren, die ons ongeschikt maken voor het zoeken naar de waarheid en ons zelfs ongeschikt maken voor het ontvangen ervan, tenzij ze op onze eigen manier worden voorgesteld. Het beste effect van de Belles Lettres op de verbeelding wordt meestal uitgedrukt met het woord smaak. En wat is deze smaak anders dan een bepaalde aanleg die er van houdt om te worden vermaakt, gekalmeerd en gevleid, en die de belangrijkste waarheden nauwelijks kan ontvangen of verdragen als ze niet worden versierd en afgezet’ met een delicatesse en een aanpak die de smaak vereist?

Ik spreek van de belangrijkste waarheden; want waarheden van wereldlijke betekenis raken de zintuigen zo sterk, dat de beslissing van de smaak misschien niet wordt verwacht. Als een man wordt ingelicht over de geboorte van zijn kind, of dat zijn huis in brand staat, neemt de boodschap zijn gedachten in beslag, en hij heeft zelden veel afkeer van de manier waarop ze wordt gebracht. Maar wat een onoverkomelijke hindernis is de verfijnde smaak van velen om voordeel te halen uit de prediking van het Evangelie, of zelfs om het te horen. Hoewel het onderwerp van een verhandeling belangrijk is, en er een juiste voorstelling wordt gegeven van het kwaad van de zonde, de waarde van de ziel, en de liefde van Christus; toch, als er iets mis is in de voordracht, taal of manier van prediken, moeten mensen met smaak ook in ruime mate over genade beschikken, als zij hem met verdraaglijk geduld kunnen aanhoren. En misschien zal drie vierde van hen die als de meest verstandige en oordeelkundige in het gehoor worden beschouwd, zich weinig herinneren van de preek, behalve de toon van de stem, de onhandigheid van de houding, de verouderde uitdrukkingen en dergelijke; terwijl de armen en eenvoudigen, die niet belast zijn met deze pijnlijke prestatie, de boodschapper ontvangen als de dienaar van de Heere, en de waarheid als het woord van de Heere, en zich getroost en opgebouwd weten. Maar ik stop. Sommige mensen denken dat ik veronderstel dat u weinig smaak heeft, anders zou ik het niet aandurven u lastig te vallen met brieven als de mijne.

Ik ben, enz.
November 1775.

 

 

 

Download PDF
John Newton